Η Παναγία των Ελλήνων! Ο Δεκαπενταύγουστος που τίποτα δεν μπορεί να μας τον στερήσει.
Ο φετινός εορτασμός του Δεκαπενταύγουστου θα είναι τελείως διαφορετικός λόγω της πανδημίας του νέου κορωνοϊού .
Όσοι προσέρχονται στους Ναούς αλλά και εντός του Ιερού Ναού πρέπει να φοράνε μάσκες. Δεν επιτρέπονται κατασκηνώσεις εντός του χώρου του Ιερού Προσκυνήματος.Δεν θα πραγματοποιηθούν οι προγραμματισμένες λιτανείες κατά τον παραδοσιακό τρόπο, ούτε θα γίνουν οι καλλιτεχνικές εκδηλώσεις (χοροί και συναυλίες).
Η Παναγιά γιορτάζει παντού.
Ο Δεκαπενταύγουστος που τίποτα δεν μπορεί να μας τον στερήσει.
”Λυπάμαι αλλά δεν θα μας κολάσει η μάσκα στους Ιερούς Ναούς αλλά η μάσκα της υποκρισίας…
Αντί να ασχολούμαστε με τον Υιό και Λόγο του Θεού μιλάμε για τον Κορονοϊό και τις συνωμοσιολογίες. Ας σκεφτούν κάποιοι ότι τον χρόνο που σπατάλησαν για να διαβάζουν συνομωσίες, αν έκαναν προσευχή, σίγουρα θα είχαν προχωρήσει αρκετά βήματα στην πνευματική ζωή.Δεν μου είναι ευχάριστο να φοριέται η μάσκα στον Ιερό Ναό, δεν συμφωνώ με αυτό δεν με αναπαύει. Αυτό είναι αλήθεια. Δεν πρόκειται όμως να κατακρίνω κανέναν αν τη φοράει.
Δεν είναι αίρεση η απολύμανση των Ιερών Ναών αλλά ότι αρνούμαστε να κάνουμε απολύμανση στην καρδιά μας.
Ας ενώσουμε τις προσευχές μας και όχι τα ξίφη….
Ας κοιτάξουμε μέρες που είναι να εξομολογηθούμε και να κοινωνήσουμε και ας αφήσουμε τις μάσκες…
Ο Θεός να μας ελεήσει…….”
π. Σπυρίδων Σκουτής
Ο Δεκαπενταύγουστος που τίποτα δεν μπορεί να μας τον στερήσει
Η Ιερά Μονή Παναγίας Σουμελά ή Μονή Σουμελά (ποντιακά: σου Μελά, από το όρος Μελά), είναι ένα πασίγνωστο χριστιανικό ορθόδοξο μοναστήρι κοντά στην Τραπεζούντα, σύμβολο επί 16 αιώνες του Ποντιακού Ελληνισμού.
Ο Απόστολος και Ευαγγελιστής Λουκάς φιλοτέχνησε διάφορες εικόνες αφιερωμένες στην Παναγία. Μία από αυτές είναι και η Παναγία Σουμελά.
Σύμφωνα με την παράδοση, η εικόνα, που προηγείται χρονολογικά της Ιεράς Μονής, φυλασσόταν αρχικά στην Αθήνα με τον τίτλο «Παναγία Αθηνιώτισσα».
Το όνομα «Σουμελά» προέρχεται από τη φράση «στου Μελά», που σημαίνει «στο όρος Μελά», μια ονομασία που προσδιορίζει το συγκεκριμένο μέρος στην Τραπεζούντα, στις ακτές του Εύξεινου Πόντου.
Μια απίθανη ιστορία εκτυλίσσεται σχετικά με την ύπαρξη αυτής της εικόνας.
Κατά τη διάρκεια της κυριαρχίας του Θεοδόσιου, ένας ιερέας από την Αθήνα είχε ένα όραμα: η Παναγία εμφανίστηκε και ζήτησε να γίνουν αυτός και ο ανιψιός του μοναχοί.
Οι δύο άνδρες, Βαρνάβας και Σωφρόνιος, πήγαν να προσκυνήσουν τη θαυματουργή εικόνα, όταν άκουσαν τη φωνή της Θεοτόκου να τους ζητάει να την ακολουθήσουν ανατολικά προς το Όρος Μελά.
Την ίδια στιγμή, άγγελοι ψάλλοντας εμφανίστηκαν και πέταξαν με την εικόνα μακριά.
Η σύγχρονη μονή στη Βέροια
Η εικόνα επέστρεψε στην Αθήνα μετά τη Μικρασιατική καταστροφή, όπου φυλάχθηκε στο Μουσείο Μπενάκη μέχρι το 1952.
Σήμερα, φυλάσσεται στην ιερά μονή της Παναγίας Σουμελά, στη Βέροια, στο χωριό Καστανιές που βρίσκεται στις πλαγιές του όρους Βέρμιο.
Ιδρυτές της μονής υπήρξαν Πόντιοι που είχαν την επιθυμία να ανοικοδομήσουν μια νέα Παναγία Σουμελά στην Ελλάδα.
Το παράδοξο είναι ότι σε αυτή τη μονή δεν κατοικούν μοναχοί: κτισμένο στις απόκρημνες ράχες του βουνού έχει ως μόνους επισκέπτες προσκυνητές και τουρίστες.
Παναγία Εκατονταπυλιανή, ένα από τα σημαντικότερα χριστιανικά μνημεία της Ελλάδας.
Η Αγία Σοφία του Αιγαίου!
Ο ναός της Παναγίας Εκατονταπυλιανής βρίσκεται στην Παροικία, πρωτεύουσα της νήσου Πάρου, σε μικρή απόσταση από το λιμάνι της.
Είναι ένας από τους αρχαιότερους και καλύτερα διατηρημένους χριστιανικούς ναούς, που βρίσκονται στην ελεύθερη ελληνική γη.
Yπάρχουν δύο ονομασίες γι’ αυτόν το ναό: “Καταπολιανή” και “Εκατονταπυλιανή“.
Μέχρι πριν λίγα χρόνια, επικρατούσε η άποψη ότι το πραγματικό όνομα του ναού είναι το πρώτο, και τούτο γιατί βρισκόταν “κατά την πόλιν”, προς το μέρος δηλαδή της αρχαίας πόλης, και ότι το δεύτερο είναι δημιούργημα των λογίων του 17ου αιώνα, που θέλησαν να δώσουν με αυτό περισσότερη μεγαλοπρέπεια στο ναό.
Νεώτερες όμως έρευνες στις πηγές απέδειξαν ότι και οι δύο αυτές ονομασίες είναι σύγχρονες και βρίσκονταν σε παράλληλη χρήση από τα μέσα του 16ου αιώνα.
Η ονομασία Καταπολιανή αναφέρεται για πρώτη φορά σε υπόμνημα περί Νάξου και Πάρου του δούκα τα Αρχιπελάγους Ιωάννη Δ΄, του έτους 1562, ενώ η δεύτερη, “Εκατονταπυλιανή”, μνημονεύεται σε έγγραφο του Πατριάρχη Θεολήπτου Β΄ του έτους 1586.
Σήμερα η επίσημη ονομασία του ναού είναι Εκατονταπυλιανή.
Η παράδοση που διασώζεται
μέχρι σήμερα σχετικά με την ονομασία Εκατονταπυλιανή έχει ως εξής: “Ενενήντα εννέα φανερές πόρτες έχει η Καταπολιανή.
Η εκατοστή είναι κλειστή και δεν φαίνεται. Θα φανεί η πόρτα αυτή και θα ανοίξει, όταν οι Έλληνες πάρουν την Πόλη”.
Ένα επιβλητικό οικοδόμημα από λευκό μάρμαρο, που αποτελεί το πρώτο αξιόλογο αρχιτεκτονικό μνημείο του απελευθερωμένου ελληνικού έθνους βρίσκεται σε περίοπτη θέση στη Χώρα της Τήνου και γιορτάζει κάθε Δεκαπενταύγουστο.
Αν και η εκκλησία είναι αφιερωμένη στον Ευαγγελισμό και όχι στη Κοίμηση της Θεοτόκου, η προσοχή όλων αυτές τις ημέρες είναι στραμμένη στη Τήνο, λόγω του τορπιλισμού του «Ελλη» που σήμανε την έναρξη του Πολέμου για την Ελλάδα.
Η θαυματουργή εικόνα
Ο ναός της Παναγίας της Τήνου κτίστηκε σε σημείο όπου βρέθηκε εικόνα της Παναγίας, κατά τη θρησκευτική παράδοση μετά από σχετικά οράματα της μοναχής Αγίας Πελαγίας.
Λέγεται ότι είδε τρεις Κυριακές το ίδιο όνειρο και παρακίνησε τον Μητροπολίτη της Τήνου Γαβριήλ να οργανώσει ανασκαφές στον αγρό του Αντωνίου Δοξαρά, στη Χώρα.
Οι πιστοί ανταποκρίθηκαν και στις αρχές Σεπτεμβρίου 1822 ξεκίνησαν οι ανασκαφές. Εικόνα δεν βρέθηκε και οι εργασίες σταμάτησαν προσωρινά, ομως άρχισαν και πάλι λίγους μήνες αργότερα, ένας εργάτης από τον Φαλατάδο, ψάχνοντας με την αξίνα του, σπάει στα δύο την εικόνα ανάμεσα στη Θεοτόκο και τον Αρχάγγελο.
Ήταν 30 Ιανουαρίου 1823 όταν ανακαλύφθηκε και ενώ προηγήθηκαν ανασκαφές που αποκάλυψαν τον αρχαίο ναό του Διονύσου και το ναό του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου.
Δείτε πως είναι η Παναγία της Τήνου πίσω από τα τάματα!
Στη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας της Τήνου, η Μεγαλόχαρη απεικονίζεται σε στάση προσευχής να προφέρει τα λόγια από ένα ανοιχτό βιβλίο.
Απέναντί της είναι ο Αρχάγγελος Γαβριήλ που κρατάει στα χέρια του έναν κρίνο ο οποίος συμβολίζει την αγνότητα, ενώ το Άγιο Πνεύμα με τη μορφή περιστεριού κατεβαίνει από τον ουρανό.
Η είδηση της εύρεσης της εικόνας, κατά την περίοδο της ελληνικής επανάστασης του 1821 θεωρήθηκε καλός οιωνός και το νησί επισκέφτηκαν για αυτό το λόγο ήρωες της επανάστασης για να προσκυνήσουν.
Μετά την εύρεση της εικόνας ακολούθησε η οικοδόμηση της εκκλησίας.
Η επιλογή του ρυθμού της εκκλησίας είναι τρίκλιτη βασιλική με τρούλο
Επικεφαλής της οικοδόμησης ήταν ένας σπουδαίος επιστήμονας της εποχής, ο Ευστράτιος Εμμανουήλ Καλονάρης, Τήνιος εγκατεστημένος στη Σμύρνη, από όπου και ονομάσθηκε «Σμυρναίος». Αυτός σχεδίασε τον ναό, μαζί με τα αρχικά του προσκτίσματα, το (πρώτο) καμπαναριό, τα αρχιτεκτονικά διακοσμήματα και διηύθυνε τις εργασίες.
Ακολουθώντας τα αρχιτεκτονικά πρότυπα του νησιού και εντάσσοντας σε αυτά καινοτομίες από τη δυτική και τη μικρασιατική παράδοση, δημιούργησε ένα μοναδικό οικοδόμημα, ειδικά σχεδιασμένο να δέχεται προσκυνητές.
Στα αριστερά της εισόδου από την κεντρική πύλη βρίσκεται το εικονοστάσι, στο οποίο φυλάσσεται η εικόνα της Παναγίας, η οποία είναι γεμάτη από αφιερώματα (τάματα) των πιστών, όπως και παντού στο εσωτερικό.
Απαιτήθηκαν μεγάλες ποσότητες μαρμάρων, οι οποίες κατά κύριο λόγο μεταφέρθηκαν από τον αρχαιολογικό χώρο της γειτονικής Δήλου.Η ολοκλήρωση του έργου οφείλεται στη σημαντική συνδρομή, σε εργασία και χρήμα, τόσο του τηνιακού λαού, όσο και χριστιανών από την Ελλάδα και το εξωτερικό.
Μέχρι τα μέσα του 1832 είχε ανεγερθεί η ανατολική πτέρυγα του συγκροτήματος, το τμήμα ανατολικά του καμπαναριού και το τμήμα ανατολικά της κεντρικής εισόδου.
Το σύνολο των εργασιών ανέγερσης ολοκληρώθηκε το 1880.
Πρωταγωνιστεί κάθε Δεκαπενταύγουστο
Ήδη από τις αρχές Αυγούστου στον προαύλιο χώρο, γίνονται παρακλήσεις, η μία μετά την άλλη.
Παραμονή της γιορτής το νησί στολίζεται εορταστικά και πλήθος πιστών συρρέουν.
Ανήμερα του Δεκαπενταύγουστου το νησί «βουλιάζει.
Πραγματοποιείται με όλες τις τιμές η Αρχιερατική Λειτουργία στον Ναό της Μεγαλόχαρης, επίσημοι επιβαίνουν σε τορπιλάκατο του Πολεμικού Ναυτικού και ρίχνουν στεφάνια, έξω από το λιμάνι, στο σημείο που τορπιλίστηκε το ” Ελλη” στις 15 Αυγούστου 1940, ενώ ακολουθεί μεγαλοπρεπής λιτάνευση.
